Bilecik Ne Zaman Bir Şehir Oldu? Bunu Düşünürken Kendimi Değişik Bir Yerde Buldum
Bilecik… Bilecik… Hani şu çok fazla bilinmeyen ama bir şekilde tüm yolculukların başlangıç noktası olan şehir. Eğer İzmir’de yaşayan biriyseniz, Bilecik’i sadece hızlı trenle bir yere giderken gördüğünüz o kısa, ‘şehre yaklaşırken’ fark ettiğiniz yer olarak hatırlarsınız. Ama durun, şimdi ciddi bir soru geliyor: Bilecik ne zaman bir şehir oldu?
Bilecik’le İlk Tanışmam
İzmir’den Bilecik’e ilk gidişim, neredeyse bir çılgınlık anıydı. Hani o “güzel bir yolculuk yapayım, hayata renk katayım” dediğiniz anlar vardır ya, ben de tam o moddaydım. Bilecik’te pek fazla arkadaşım yok, ama bir tren yolculuğu sırasında yanımda bir arkadaşım vardı. Yolda karşılaştık: “Bilecik’i biliyor musun?” dedim, çünkü ne kadar bildiğimi de hatırlamıyorum, sonuçta ben İzmirliyim.
Yanıtı aldım: “Bilecik mi? O neresi ya?”
Hayır, çok iyi bildiğimi düşündüğüm bir yerin ismi değil, ama bir şekilde aklımda her zaman “Bilecik” bir şehir, bir kasaba olmalıydı. Sonra bir yandan şehre vardık, ama ‘şehri’ şehri gezmeye başlamadan önce de o kadar çok merak etmiştim ki, gerçekten “Bilecik ne zaman bir şehir oldu?” sorusu kafamı kurcalamaya başladı. Yani, “Bilecik” demek, bana kalırsa evet, bir yer, ama şehir olarak sayılabilir mi?
Tarihsel Arkadaşım Bilecik
Bilecik, aslında tarihiyle meşhur bir yer. Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk başkentlerinden biri! Hani böyle “gençlik yıllarımda tarih derslerinde Osmanlı başkentlerini ezberlerdim” diye düşünüp Bilecik’i bir anda bu kadar çok övdüğümü fark ettim. O zaman düşündüm: Bilecik bir şehir, ama ne zaman gerçekten şehre dönüştü?
O an aklıma bir arkadaşım geldi. Dedim ki: “Bilecik ne zaman şehir oldu?”
Arkadaşım: “Valla, çok uzun zaman önce galiba. Tarihte Osmanlı’nın izleri falan var.”
Ben: “Tarihte falan diyoruz ama ben burada şehri arıyorum ya. Şimdi ben bu kadar ‘şehir’ muhabbeti yaparken aslında sadece kasaba falan mıyım?”
O sırada, Bilecik’teki sahil yolunu geçerken içimden geçirdiğim “Vallahi buralar İzmir gibi şehire benziyor” fikrini bana sorarsanız, o sırada bir çılgınlık olarak kabul ettim.
Bilecik ve Hızlı Tren: Şehir Olmanın Yeni Hali
İzmir’den Bilecik’e trenle seyahat ederken, çokça düşündüğüm bir diğer şey de şu oldu: “Bilecik gerçekten bir şehir olduysa, buradaki insanlar neden bu kadar sakin?” Gerçekten de, İstanbul’da olduğu gibi koşturmak yoktu. Bilecik’te herkes “Ya, burada biraz yavaşlayalım” havasındaydı.
Trende otururken, bir an gözüm sağa kaydı. Bilecik’i şehriyle birleştiren o kısacık yolculuk sırasında, kendimi gerçekten de başka bir dünyada gibi hissettim. Artık Bilecik’i tek bir soruyla tanımaya çalışıyordum. Bilecik ne zaman bir şehir oldu?
Bir süre sonra fark ettim ki, şehirleşmek sadece binalarla, caddelerle ilgili değil. İnsanların mentalitesi de önemli! Eğer hızla geçiyorsanız, şehirdesiniz, ama bu kadar sakin bir ortamda oluyorsanız, işte o zaman Bilecik oluyorsunuz.
Bir Şehir Olmak Kolay Mı?
Bilecik gerçekten çok ilginç bir yer. Bazı yerlerde “şehir” demek için sadece kalabalık, hızlı ve gürültülü olmak yeterli gibi gözükse de, Bilecik’teki huzur bana başka bir şey söylüyor. “Şehir olmak” her zaman sadece beton ve trafikle tanımlanmaz, bir yeri şehir yapan, o yeri gerçekten yaşamaya değer kılacak bir hava yaratabilmek bence.
Bilecik’in şehir olma hikayesi de böyle bir şey galiba: Dışarıdan bakınca bir yerin “şehir” olması kolay gibi görünse de, gerçek şehir, o sakinliğin ve huzurun içinde kendini var edebilendir. Şimdi anlıyorum ki, Bilecik bir şehir oldu ama her zaman başka bir şehre benzemeyen türden bir şehir. Yavaş, huzurlu, kafa dinletici ve aynı zamanda geçmişiyle barışık bir yer.
Sonuç: Bilecik’in Şehir Olduğu Anı Bulamıyorum
Bilecik’in gerçekten ne zaman şehir olduğu hakkında kesin bir şey söylemek zor. Şehirlere dair kesin bir zaman, tarih veya “artık bu şehir olmuştur” diyen bir an var mı? Bilemiyorum. Ama bildiğim bir şey var ki, Bilecik, kasaba ruhuyla şehir olmayı başarmış bir yer. Bilecik ne zaman şehir oldu sorusunun cevabı, belki de sadece “ne zaman huzur bulursan, o zaman”dır.
Evet, belki de Bilecik gerçekten de şehir olmuş, ama belki de şehir dediğimiz şey, koşmaktan başka bir şey değildir. O yüzden, herkes “Bilecik gerçekten bir şehir mi?” diye sorarken, ben hala kendimi şöyle düşünüyorum: “Bilecik, içsel bir şehir. Belki de biz sadece ona uyandık.”