Kategori: Makaleler

Heyyamola Şarkısını Kim Söylüyor? Felsefi Bir Bakış Felsefe, insanın dünya ve kendisiyle olan ilişkisini anlamaya çalışırken, aynı zamanda her bir olgunun, her bir anın derinliklerine inme çabasıdır. “Heyyamola şarkısını kim söylüyor?” sorusu, bir sanat eserinin ötesine geçerek, müziğin, kültürün ve bireysel kimliğin felsefi boyutlarına dokunmamızı sağlayacak bir kapı aralar. Bu basit ama derin sorunun ardında, etik, epistemolojik ve ontolojik pek çok katman bulunuyor. Bir şarkıyı dinlerken, onu söyleyenin kim olduğunu anlamaktan çok daha fazlasını sorgularız. Peki, şarkıyı söyleyen kimdir? Bir şarkıyı söyleyenin kimliği, şarkının anlamı ve bizim ona yüklediğimiz anlam arasındaki ilişki nedir? Gelin, bu soruyu birkaç felsefi bakış açısıyla…

Parlamak isim mi fiil mi? Geleceğin dilinde anlamın evrimi üzerine bir vizyon denemesi Bazı kelimeler vardır, geçmişe değil geleceğe ait gibi durur. “Parlamak” da onlardan biri. Bu kelimeyi her duyduğumda, sadece ışığın yüzeyden yansımasını değil, insanın potansiyelinin bir anlığına görünür olmasını düşünüyorum. Dürüst olayım, bu yazı dilbilgisi öğretmek için değil; “parlamak” kavramının gelecekte neye dönüşeceğini tartışmak için. Çünkü belki de 2050’lerin dünyasında “parlamak” artık bir fiil değil, bir kimlik biçimi olacak. Ben kelimelerin geleceğini merak eden biriyim. Siz de öyle misiniz? O hâlde birlikte düşünelim: Parlamak yalnızca bir eylem mi, yoksa bir varoluş hâli mi? Kısa cevap: Bugün Türkçede “parlamak”…

Mada Ne Demek TDK? Yanlış Yazımın, Ağızların ve Sözlük Politikalarının Eleştirisi “Mada” etrafında dönen bilgi kirliliği, bize sadece bir kelimenin anlamını değil; standart dil–ağız gerilimini, çevrim içi içeriklerin doğrulanma sorunlarını ve sözlük kurumlarının kullanıcıyla kurduğu mesafeyi de gösteriyor. Bu yazı tartışma yaratmak için: “Mada ne demek?” sorusunun ardındaki katmanları sökelim—ve sonunda TDK’ya “bu işi daha şeffaf nasıl yaparız?” diye soralım. Kısa cevap: Güncel yazı dilinde aradığınız kelime çoğu durumda maada (“-den başka, gayrı”); “mada” ise çoğunlukla ağız (yerel) kullanımlarında geçen farklı anlamlara sahip bir kelime ailesi. ([Mynet][1]) “Mada” mı, “Maada” mı? Standart Dil ile Ağızın Çatışması TDK’nın güncel sözlüğünde aradığınız…

Güreşin Alt Dalları Nelerdir? Siyaset Biliminin Güç Merceğinden Bir Analiz Bir Siyaset Bilimcinin Gözünden: Güreş, Gücün Tiyatrosu Toplum, iktidar ilişkilerinin sahnesidir; bireyler ise bu sahnede rollerini oynayan aktörlerdir. Güreş, tam da bu sahnede insanın güçle, otoriteyle ve düzenle olan ilişkisinin sembolik yansımasıdır. Bir siyaset bilimci için güreş, yalnızca spor değil, iktidarın bedensel bir temsili, sistemin fiziksel bir metaforudur. Güreşin alt dalları, tıpkı siyasal rejimler gibi, farklı güç dengeleri ve kurumsal yapılar üretir. Her branş, gücün farklı bir biçimde kurumsallaşmasıdır. Güreşin Alt Dalları: Gücün Kurumsal Biçimleri 1. Serbest Güreş: Serbest güreş, bireyin stratejik zekâsını ve özgür iradesini öne çıkarır. Siyaset bilimi…

Gümrükleme Şirketi Ne İş Yapar? Geçmişten Günümüze Bir Bakış Giriş: Geçmişin izinde bir gümrükleme hikayesi Bir tarihçi olarak, toplumların ilerlemesiyle birlikte ortaya çıkan ihtiyaçların, zaman içinde nasıl kurumlar ve sistemlerle şekillendiğine bakmak beni her zaman etkilemiştir. Bugün gümrükleme şirketlerinin önemini tartışırken, aslında bu sektörün tarihsel bir yolculuk olduğunu görmek kaçınılmaz. Modern gümrükleme şirketlerinin işlevini anlamak için, geçmişteki köklü ticaret yollarından ve devletlerin denetim altına aldığı mal akışını düzenlemek için kurduğu ilk sistemlerden başlamak gerekir. Antik uygarlıklardan günümüze, dünya üzerinde mal ve hizmetlerin taşınması sürekli bir ihtiyaç olmuştur. Örneğin, Mezopotamya’da, deniz ve kara yolları üzerinden yürütülen ticaret, hükümetlerin vergi toplama ve…

Kapalı Gişe Ne Oluyor? Geleceğin Sahnesinde Yeni Bir Dönem Başlıyor Hiç düşündünüz mü, “kapalı gişe” kavramı gelecekte ne anlama gelecek? Belki de bir sinema salonunun ya da tiyatronun dolup taşmasından çok daha fazlası olacak. Bugün, birlikte beyin fırtınası yaparak geleceğe dair heyecan verici bir yolculuğa çıkalım. Çünkü “kapalı gişe” yalnızca bir bilet satış başarısı değil; kültürel dönüşümün, teknolojinin ve insan beklentilerinin kesiştiği bir vizyon sahnesine dönüşüyor. Kapalı Gişe: Geçmişten Bugüne Bir Başarı Hikayesi “Kapalı gişe” ifadesi, uzun yıllardır bir etkinliğin büyük ilgi gördüğünü, tüm biletlerin tükendiğini ve insanların salonlara sığmadığını anlatır. Sinema filmleri, tiyatro oyunları, konserler ve hatta bazı sergiler…

Kantitatif Değişkenler Nelerdir? Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Bağlamında Bir Bakış Hayatın istatistiklerle dolu bir tablo olduğunu düşündüğümüzde, bu tablonun anlam kazanmasını sağlayan şeylerden biri de “kantitatif değişkenler”dir. Ancak bu yazıda sadece matematiksel bir terimden bahsetmeyeceğiz; sayılar, ölçümler ve verilerin ötesine geçip onları insan deneyimiyle, toplumsal cinsiyetle, çeşitlilikle ve sosyal adaletle ilişkilendireceğiz. Çünkü veriler, yalnızca analiz için değil; aynı zamanda empati kurmak, eşitliği savunmak ve toplumu daha kapsayıcı hâle getirmek için de güçlü bir araç olabilir. Verilerden Daha Fazlası: Kantitatif Değişkenlerin Temel Tanımı Kantitatif değişkenler, ölçülebilir ve sayısal olarak ifade edilebilen özellikleri tanımlar. Kısaca, bir nesne veya olgunun miktarını veya…

Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü: 1000 Dane Ağırlığı Nedir? Bir eğitimci olarak her derse başlarken öğrencilerime hep şunu söylerim: “Bilgi, yalnızca sayılardan ve tanımlardan ibaret değildir; bilgi, hayatı anlamlandırmanın anahtarıdır.” Çünkü öğrenme, sadece ezberlemek değil, düşünme biçimini yeniden inşa etmektir. Bugün, tarım biliminin temel kavramlarından biri olan “1000 dane ağırlığı” konusunu bu perspektiften ele alacağız. Görünüşte teknik bir ölçüm gibi duran bu kavram, aslında öğrenme sürecinin, sabrın ve anlamın birleştiği derin bir örnektir. Bir Kavramdan Anlama Yolculuğu: 1000 Dane Ağırlığı Nedir? Tarım bilimlerinde “1000 dane ağırlığı”, bir bitki türünden rastgele alınan 1000 adet tohumun toplam ağırlığıdır. Genellikle gram cinsinden ölçülür. Bu ölçüm,…

Üre Gübresi: Toplumsal Yapının Görünmeyen Bağlayıcısı Bir sosyolog olarak bazen bir toplumun dinamiklerini anlamak için yalnızca insan ilişkilerine değil, doğadaki döngülere de bakarım. Toplumun nasıl beslendiğini, nasıl dönüştüğünü, hangi değerlerle ayakta kaldığını düşünürken aklıma hep şu gelir: Tıpkı toprağın besine, bitkinin gübreye ihtiyaç duyması gibi, toplum da dayanışmaya, ilişkiye ve normlara ihtiyaç duyar. Üre gübresi de bu anlamda yalnızca bir tarım girdisi değil; toplumsal yapının görünmeyen bağlarını temsil eden güçlü bir metafordur. Üre Gübresi Nedir ve Bitkide Ne İşe Yarar? Üre gübresi, azot bakımından en zengin kimyasal gübrelerden biridir. Bitkilerde büyüme, yeşillenme ve protein üretimi için temel bir kaynaktır. Azot,…

Çok Gezenti Ne Demek? Ekonomi Perspektifinden Bir Analiz Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Üzerine Bir Ekonomist Yaklaşımı Ekonomi, temelde sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçları karşılama sanatıdır. Bu bağlamda, bireylerin ve toplumların seçim yapma süreçleri her zaman belirli fırsat maliyetlerini içerir. Birçok kişi, hayatlarını birden fazla seçenek arasında karar vererek şekillendirir. Bu kararlar, zaman, para ve enerji gibi kaynakları nasıl kullanacaklarını belirler. Ancak bazen, bu seçimler toplumsal yapıyı ve ekonomiyi de dönüştürebilecek kadar büyük sonuçlar doğurabilir. “Çok gezenti” olmak, tam da bu tür kararların yansımasıdır. Peki, ekonomi perspektifinden “çok gezenti” ne demek? Genellikle daha geniş bir yaşam tarzını ifade eden bu terim,…