Reaya Ne Demek KPSS?
Geçen gün, Kayseri’nin o meşhur sıcak yaz günlerinden birinde, KPSS kitaplarımın üstüne yerleşmişken, birden gözümde beliren “Reaya” kelimesiyle boğuşmaya başladım. Bu kelime, birkaç hafta önce girdiğim KPSS denemelerinde bir soru olarak karşıma çıkmıştı. Hani şu, adını sıkça duyduğum ama anlamını bir türlü tam olarak kavrayamadığım kelimelerden biri… Gerçekten ne demekti bu “Reaya”? Tüm günümü bu kelimeye takılmış bir şekilde geçirdim. Şimdi size o gün yaşadığım o karmaşık duygularla dolu anı anlatmak istiyorum.
Heyecanla Başlayan Bir Gün
Sabah saatlerinden birine kadar, Kayseri’nin sabah serinliğinde kahvemi yudumlarken o kadar mutluydum ki… KPSS’ye hazırlanıyordum, evet, ama bu hazırlık o kadar da korkutucu gelmiyordu bana. Bir şeyler öğreniyor olmak, her yeni kavramın bana bir şey kattığını hissetmek, her sınavın biraz daha yaklaştığını görmek heyecan vericiydi. İçimde umut vardı, bir hedefim vardı ve her sayfa, her soru biraz daha yaklaşmak gibiydi. Ama işte, birden “Reaya” kelimesi kafamda bir sis gibi belirdi.
Bir soru vardı kitapta: “Reaya, Osmanlı İmparatorluğu döneminde hangi sınıfı tanımlar?” Hadi bakalım! Benim de bildiğimi düşündüğüm, aslında hiçbir fikrim olmadığı şeylerden biriyle karşı karşıyaydım. Reaya ne demekti? “Bunlar da ne ki, Osmanlı’da yönetici sınıf mı?” diye düşündüm ama bir yandan da biraz daha derine inmeye karar verdim.
Hayal Kırıklığı ve Umutsuzluk
Saatlerce kitaplara gömüldüm. “Reaya ne demek?” diye defalarca sordum kendime. Osmanlı’dan, feodalizmden, yönetici sınıflardan bahsediliyordu ama her defasında bir boşluk vardı zihnimde. O kelime bir türlü şekil almıyordu. Hatta bir noktada hayal kırıklığına uğradım. Hep “çok çalışıyorum” derken, bir terim beni bu kadar boğuyorsa, demek ki işler o kadar da yolunda gitmiyor demektir diye düşündüm. O an yalnızca yanlış bir şeyler yapıyormuşum gibi hissettim. Ya da belki bu kadar çabayı yeterince doğru şekilde yönlendiremiyordum.
Bazen ders çalışırken, bazı kelimelerin ve terimlerin anlamını öğrenmek zorlaştıkça, motivasyonum kaybolur. Bu tür kelimeler, insanın içine “acaba gerçekten başarabilecek miyim?” korkusunu sokar. Gerçekten, o an hiçbir şey hatırlamıyordum. Kendimi tamamen çaresiz hissettim. Şu “Reaya” kelimesi sanki yıllardır beynimdeki hiçbir köşeye yerleşmemişti.
Bir Anda Aydınlanma
O gün, öğle yemeği arası vermek için kalktım ve dışarıda yürüyüşe çıktım. Kayseri’nin sıcak havası biraz olsun rahatlatıcıydı. O yürüyüşte birden zihnimde bir ışık yandı. Reaya! “Halk sınıfı” demekti aslında! Osmanlı İmparatorluğu’nda devletin kontrolündeki topraklarda yaşayan ve yönetim tarafından doğrudan yönetilen kişilerdi. Yani, aslında bu kelime, devlete bağlı olan, çiftçilik yapan, askerlik gibi işlerle meşgul olan halkı tanımlıyordu. O an birden ne kadar rahatladığımı anlatamam. Anlamıştım. Zihnimdeki dağınıklık yerini netliğe bırakmıştı.
Ama bu rahatlık, sadece bu kelimeyi anlamakla kalmadı. Aynı zamanda tüm o karmaşık düşüncelerimi ve endişelerimi de dışarı atmayı başarmıştım. Geriye sadece şunu düşündüm: İşte, bu kadar uğraştıktan sonra bir şeyi öğrenmek, anlamak ne kadar da tatmin edici bir şey!
Şiran’a Benzer Bir Hikaye
Hikayeme devam ederken, bir yandan da şunu düşündüm: “Reaya ne demek?” sorusunun kafamda oluşturduğu bu belirsizlik, aslında hayatın her alanında yaşadığım başka belirsizliklere çok benziyordu. Mesela, bazen iş hayatında da öyle hissetmiyor muyuz? Ne kadar çabalasak da bazen kaybolmuş gibi hissediyoruz. Ama işte, bazı şeyler zaman alıyor. Tıpkı bu kelimeyi anlamam gibi. Tüm o kaybolmuşluk hissiyle mücadele ettiğimde, sonunda kendimi bulmam gibi.
Kendimi bulduğumda ise her şeyin ne kadar değerli olduğunu fark ediyorum. O yürüyüşe çıkmak, bir an nefes almak, sonra her şeyin açığa çıkması… Tıpkı hayatın içinde bazen yavaş yavaş öğrendiğimiz büyük dersler gibi.
Sonuçta, Bu Kelime Ne Anlatıyor?
“Reaya ne demek KPSS?” diye düşündüğümde, aslında sadece bir sınavın parçası olan bir terimi değil, hayatın bazen bizlere sunduğu küçük ama önemli anlamları da düşünmüş oldum. Her yeni şey, her yeni kelime ve her yeni bilgi, bir yolculuğun parçası. İşte o yolculuk, zaman zaman kaybolmuş, zaman zaman aydınlanmış şekilde ilerliyor. Reaya, benim için sadece bir kelime değil, biraz da kendimi bulma yolculuğunun bir simgesiydi.
Şimdi, tekrar derslerime dönerken, o gün öğrendiğim o kelimenin ve yaşadığım o hayal kırıklığının ne kadar değerli olduğunu fark ediyorum. Her şey bir süreç. Başarılı olmak sadece sonuçla değil, o süreçle de ilgili.