Vücuda Mikrop Lazım Mı?
Bugün bir soru sormak istiyorum: Vücuda mikrop lazım mı? Bunu bir doktor sormuyor, bir biyolog da sormuyor. Bunu, sürekli antibiyotik takviyesiyle yaşayan, ellerini 10 saniyede bir yıkayan, her sabah vitamin almayı alışkanlık haline getirmiş bir genç olarak soruyorum. Gerçekten, mikrop lazım mı? Yoksa steril bir hayat mı her şey? Bunu biraz sorgulayalım, ne dersiniz?
Çocukken Mikrop Derken Neden Hep Çamurlu Ellerim Akla Gelirdi?
Hani şu annemin “Ellerini yıka!” diye sürekli bağırdığı, toprağa batmış, çimenle oynamış çocukluk zamanlarımız vardı ya… O zamanlar “mikrop” denince aklıma sadece çamurlu ellerim gelirdi. Ama şimdilerde öyle bir hale geldik ki, mikrop deyince aklımıza en iyi ihtimalle antibakteriyel jel geliyor. Bir de tabii, elimizi her yere sürmekten korkuyoruz. Hayatımıza bu kadar temizliğe bu kadar bağlı kalmışken, bir anda “vücuda mikrop lazım mı?” diye sormak ne kadar garip, değil mi?
Aslında bu yazıya başlamadan önce kafamda deli sorular vardı. “Mikrop lazım mı?” sorusu da onlardan biri. Çevremdeki arkadaşlarımın çoğu, sabahları antibakteriyel jel ve sabunlarını çantalarından eksik etmiyor. “Yoksa gerçekten mikrop bizim dostumuz mu?” diye düşündüm. Belki de mikrop, aslında vücudun antikorlarıyla savaşırken kendi kaslarını çalıştıran, onun formda kalmasını sağlayan bir tür antrenör. Ama bu arada, bak, bu fikir hala test aşamasında.
Gerçekten Mikrop Neden Gereksiz Korku Yaratıyor?
Çevremizde, temizlik takıntılı insanlardan bahsetmek gerekirse… Ne zaman arkadaşlarım “Ya, ben hiç mikrop kapmak istemiyorum!” dese, içimden “Tamam, peki o zaman bağışıklık sistemine ne olacak?” diyorum ama tabii dışarıya sadece “Evet, temizlik şart, doğru söylüyorsun” diyorum. Bazen temizliğin fazlası da zararlı olabilir mi? İşte burada bu soruyu sormamıza neden olan esas meseleye geliyoruz: Vücuda mikrop lazım mı? Aslında, evet, lazım. Bir şekilde vücudun bağışıklık sisteminin eğitilmesi gerekiyor.
Hani şu klasik sahne vardır: Temizlik malzemeleriyle donanmış, yere kadar uzanmış bir arkadaşınızın elinde eldiven, gözlük, maske, her şey… Ve o elini hiçbir yere sürmeden hayatını geçiriyor. Bazen düşünüyorum, belki de vücut mikrop almadan bu kadar güçlü olamazdı. Hatta bir arkadaşım geçenlerde bana “Vücutta hiç mikrop olmasa, bağışıklık sistemi nasıl gelişecek ki?” dedi. Bunu duydum ve düşündüm… Ne kadar doğru. Mikrop aslında, bağışıklık sisteminin savaşçılarını eğitmesi için gerekli bir malzeme. Fakat işin aslı şu ki, mikropları vücuda alırken fazla abartmamak lazım. Yani bir yere dokunup hemen antibakteriyel jel sıkmak yerine, biraz doğal olarak da temizlik yapmak önemli.
Çok Temiz Bir Hayat, Bizi Savunmasız Mı Yapıyor?
Peki, mikrop gerçekten vücuda lazım mı? Aslında bilim insanları, steril bir dünyada yaşamanın bağışıklık sistemimizi zayıflatabileceğini söylüyor. Bunu anlamak için basit bir örnek verelim: Bir çocuk, hiçbir şekilde toprakla, kumla, çimenle oynamazsa, hiç dışarıda kolları kirlenmezse… İşte bu çocuk, gelecekte çok fazla hastalığa yakalanabilir. Çünkü vücut, mikroplarla tanışmazsa, o mikroplara karşı savaşmayı öğrenemez.
Biraz iç sesime kulak veriyorum: “Buna ne gerek vardı? Temiz bir hayat iyi değil mi?” Hah, işte burada! Çocukken öyle oluyorduk ya, annemizi deli ederdik. O kadar eğlenirdik, toprakta yuvarlanır, top oynar, biraz da kirlenirdik. Ama şimdi büyüdükçe, mikrop diye bir kavram var ve bize temizliğin her şey olduğunu öğretmeye çalışıyorlar. Ancak, büyüdükçe fark ettim ki, aşırı steril olmak da aslında zararlı olabiliyor.
Biraz Mikrop, Biraz Eğlence
Sonuçta, “vücuda mikrop lazım mı?” sorusunun cevabı aslında biraz daha karmaşık. Mikrop, hayatın bir parçası ve vücuda lazım. Ama bunun aşırıya kaçmamak şartıyla. Hani bir bakıyorsun, akşamları arkadaşlarla sahilde otururken ayakkabılar çamurlanıyor. Bir arkadaşım hemen “Ya, temizlemem lazım! Çamurlandı!” diyordu. Bunu duyunca içimden gülümsedim. Oysa biraz kumlu, biraz çamurlu olmak… O anı yaşamak, vücudun mikropla tanışması ve bağışıklığının güçlenmesi demekti.
Yani, sonuçta vücuda mikrop lazım mı? Evet, lazım. Ama her şeyin fazlası zarar. Temizlikte bir denge olmalı. Mikrop, doğru dozda alınırsa vücudumuza faydalıdır. Ama her şeyin fazlası, temizlik takıntısı ya da aşırı steril bir hayat, bizi savunmasız hale getirebilir. Bazen hayat, biraz kirlenmekten geçer. Mikrop, vücudun “spor salonu” gibi çalışır. O yüzden bir parça kir, belki de sağlığımız için iyidir!